سنجش میزان دسترسی به تسهیلات شهری با استفاده از منطق فازی؛ نمونه موردی: شهر تبریز

دسترسی به فضای های عمومی و تسهیلات شهری می‌تواند یکی از فاکتورهای مهم استفاده از آن‌ها باشد، علی رغم اینکه که ارزیابی دسترسی به فضاهای عمومی خیلی مهم می‌باشد، مطالعات خیلی کمی در این زمینه صورت گرفته است. فضاهای عمومی یک قسمت حیاتی از زندگی روزانه ما در شهر را تشکیل می‌دهد، خیابان‌های که برای رسیدن به محل کار یا مدرسه یا دانشگاه و غیره از آن‌ها عبور می‌کنیم، مکان‌هایی که بچه‌ها بازی می‌کنند و اماکن مذهبی که برای انجام تکالیف مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دسترسی به این فضاها نیاز توسعه پایدار شهرها می باشد، علاوه بر دسترسی آسان به این فضاها، کیفیت دسترسی نیز اهمیت بالایی دارد. این پژوهش به دنبال اندازه گیری کیفیت دسترسی به امکانات و تسهیلات شهری (پارک محله‌ای، مدارس ابتدایی، مراکز بهداشت و کلینیک، مسجد، اماکن ورزشی محله‌ای و مراکز خرید روزانه) بوده است، هر چند اهداف فرعی از جمله مقایسه کیفیت دسترسی در بافت‌های مختلف شهر تبریز (قدیم، جدید، سکونتگاه‌های غیر رسمی و روستاهای ادغام شده) نیز مورد بررسی قرار گرفته است. روش به کار رفته در این مقاله توصیفی - تحلیلی بوده است و برای انتخاب محلات از نمونه گیری خوشه‌ای استفاده شده است، ابتدا مطالعات اکتشافی با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و همچنین داده‌های لازم و نقشه کاربری‌ها وقطعات مسکونی محلات از سازمان‌های مربوطه استخراج شده است، در نهایت با استفاده GIS و منطق فازی کیفیت دسترسی محلات نسبت به عناصر محله‌ای مشخص شده است. در نهایت نیز برای تحلیل بهتر و آسانتر از تکنیک‌های تصمیم گیری چند معیاره ازجمله TOPSIS و آنتروپی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد محلات به طور کلی در دسترسی به امکانات محله‌ای تفاوت اساسی دارند، هر چند در بعضی عناصر از جمله دسترسی به پارک محله‌ای به جز در بافت جدید در سایر بافت‌ها از دسترسی نامناسبی برخوردار هستند، همچنین درکل محلات روستاهای ادغام شده به شهر نسبت به سایر محلات کیفیت دسترسی به عناصر محله‌ای در سطح پایینی قرار دارد.